معرفی مراکز آموزشی تولید قارچ دکمه ای و صدفی

در راستای توسعه همگانی کشت و پرورش انواع قارچ های خوراکی و دارویی به بخش مهمی اشاره خواهیم کرد. 

این بخش شامل معرفی مراکز آموزش همگانی پرورش قارچ های خوراکی (دکمه ای و صدفی) در سراسر ایران می باشد.  

مراکز فنی و حرفه ای اولین گزینه انتخاب صحیح شما خواهد بود. زیرا این مراکز دولتی بوده و بابت هزینه هیچ مشکلی نخواهید داشت. بحث دیگری در این رابطه جاری است استفاده از اساتید مجرب و کار کشته است.  

گزینه بعدی می تواند مراکز جهاد کشاورزی در شهرستانها باشد. این مراکز نیز به علت دولتی بودن و استفاده از اساتیدی که در این زمینه دارای تجارب و سابقه کاری هستند می تواند گزینه مناسبی جهت استفاده شما شهرستانی های عزیز باشد. 

مراحل کلی تولید قارچ خوراکی دکمه ای

مراحل کلی تولید قارچ خوراکی دکمه ای:

1. محیا کردن محیط مناسب و متناسب با حجم برداشت قارچ
2. ابزار و وسایل استریل و متناسب با محیط
3. تولید کمپوست (به علت طولانی بودن پروسه تولید از کمپوست آماده در مقیاس کم استفاده می کنند.)
4. ورود کمپوست به سالن
5. میسیلیوم رانی
6. اضافه کردن خاک پوششی (خاکدهی)
7. رافیلینگ (خراش دهی)
8. شوک حرارتی
9. هوادهی

سپس برداشت شروع شده و به سه نوبت (به شکل صنعتی) به طول خواهد انجامید.

آفات و بیماری های قارچ های دکمه ای

آفات و بیماری های قارچ های دکمه ای

• مبارزه با آفات درمان ندارد و صرفا جهت پیشگیری مورد استفاده قرار می گیرند.

آفات شامل:

1. مگس های قارچ خور
2. نماتد
3. کنه

و بیماری ها شامل:

1.بیماری های قارچی ؛

ورتیسیلیومی، مایکوگن، دنپلان، کپک تار عنکبوتی و انواع کپک ها.

2. بیماری های باکتریایی؛

لکه قهوه ای باکتریایی

3. ویروسی؛

ویروس X

بیماری های فیزیولوژیک:

کمبود مواد غذایی، بالا بودن دی اکسید کربن، دمای بالا و تهویه کم

فرق بین بیماری های عفونی (موجودات زنده) و بیماری های غیر عفونی (موجودات غیر زنده) چیست؟

این است که در بیماری های موجودات زنده (عفونی) امکان سرایت بیماری وجود دارد ولی در بیماری های غیر زنده (غیر عفونی) امکان سرایت وجود ندارد چون در اثر عوامل محیطی ایجاد می شود.

ورتیسیلیوم یا جوش خشک:

علائم ایجاد لکه های قهوه ای روی سطح کلاهک به صورت نقاشی مایکوگن (حباب تر). لکه های قهوه ای ، آبکی و لزج هستند.

لکه قهوه ای باکتریایی:

علائم؛ لکه های قهوه ای فرو رفته. بعد از ظهور بیماری ورتیسیلیوم دمای سالن را پائین می آوریم (حدود 14 تا 15 درجه سانتی گراد) و از قارچ کشهای کاربندازیم و بنومیل به صورت 150 گرم در 100 لیتر آب استفاده می کنیم.

مایکوگن:

سم اختصاصی اسپاراگون 150 گرم در 100 لیتر

کپک تار عنکبوتی:

معمولا از خاک پوششی غیر استریل ایجاد شده و سرانجام اطراف قارچ را فرا می گیرند. از سم های کاربندازیم ، بنومیل ، فرمالین 20 درصد ، قبل از شیوع روی کلاهک از نمک استفاده می کنیم.

دنبلان:

شکل قارچ به صورت دنبلان در می آید که این بیماری در اثر رعایت نکردن بهداشت سالن بوجود می آید.

لکه قهوه ای:

زمانی که رطوبت روی سطح قارچی می ماند باعث بروز بیماری لکه قهوه ای می شود.

ویروس X:

بیماری است که در ایران شایع نیست. بیماری است که طی تحقیقات انجام شده محل ایجاد آن روی قفسه های چوبی دیده شده است.

آفات مگس قارچ خور:

1. سیارید (مرحله لارو بودن)
2. فورید (انتقال بیماری)

جهت مبارزه از حشره کش های دیازینون و مالاتیون ( به میزان 5 در 1000 یا 4 در 1000 ) ،کاغذهای چسبی و یا حشره کش های برقی استفاده می کنیم.

نماتد دم فنری (Sprinted):

باعث وک شدن قارچ و لزج و سیاه شدن خاک پوششی می شوند.

با استفاده از فرمالین 20 درصد و دمای بالای 25 درجه سانتی گراد در مرحله پاستوریزاسیون خاک پوششی استفاده می کنیم.

کنه:

از مراحل کمپوست سازی وارد سالن ها می شود. سم های اومایک، (نیسورون + نئورون) می توان استفاده کرد.

بیماری کاپرینوس:

در اثر موجود آمونیاک بالای کمپوست ایجاد می شوند.

رافیلینگ و ککینگ

رافیلینگ

رافیلینگ همان خراش دهی (شن کشی) می باشد.

انواع رافیلینگ:

1. سطحی؛ 0.5 تا 1 سانتی متر از سطح خاک. در روز هشتم یا نهم از زمان خاکدهی (برای یکدست کردن سطح خاک و میسیلیوم)
2. عمیق؛ روز پنجم یا ششم از زمان خاکدهی . کل سطح خاک قالب کمپوست. با این کار میسیلیوم رشدش سریعتر می شود.

رافیلینگ عمیق دارای ریسک می باشد و باعث رشد سریع قارچ می شود.

ککینگ (Cocking)

زمانی که خاک پوششی را اضافه کردیم دست را داخل خاک برده و میسیلیوم را از سطح کمپوست جدا می کنیم و در وسط خاک رها میکنیم.

با این کار 5 الی 6 روز میسیلیوم رانی را جلوتر می اندازیم.

تلقیح مستقیم: زمانی که خاک پوششی را اضافه کردیم اسپان را روی سطح خاک پوششی می پاشیم. میسیلیوم از بالا رشد کرده و پائین می آید و با پائینی ها تماس برقرار می کند.

خاک پوششی

خاک پوششی

اگر خاکدهی نکنیم (به وسیله خاک پوششی) قارچ رشد نمی کند.

خصوصیات خاک پوششی :

1.     ظرفیت نگهداری آب بالا

2.     بافت متوسط (نه سبک و نه سنگین)

بافت سنگین باعث عدم تبادل هوای مناسب می شود. نفوذ آب به سختی انجام می شود یا کاهش رطوبت باعث سله بستن می شود. (اطراف میسیلیوم)

اگر بافت سبک باشد ، آب را در خود نگه نمی دارد.

3.     پاستوریزه باشد(عدم وجود عوامل بیماری زا، آفات ، بذور علفهای هرز و تخم آفات).

4.     رطوبت در حد اشباع

5.     PH در حد خنثی باشد

علت استفاده از خاک پوششی:

1.     حفظ رطوبت کمپوست

2.     تامین رطوبت مورد نیاز قارچ

3.     تکیه گاهی برای ساقه قارچ

اجزای خاک پوششی:

1.     خاک جنگلی (زیر 30 سانتی خاک جنگل)

2.     ماسه ساحلی (بادی)

3.     جیسپم

4.     پرلیت

نکته: 6 واحد خاک جنگلی + 2 واحد ماسه ساحلی + 1 واحد جیسپم + 1 الی 2 گونی پرلیت درجه 2 به ازای خاکی که برای 200 متر مربع کمپوست مصرف می شود.

بعد از اختلاط مواد فوق الذکر حالا نویت پاستوریزاسیون می رسد. برای پاستوریزه کردن عمل زیر را انجام می دهیم.

روش اول:

احداث حوضچه و نصب فنس نیم سانتی

شرح: حوضچه ای با ابعاد طولی 10 متر و عرض 6 متر با ارتفاع 1 متر . فنس را نیز در ارتفاع 20 سانتی به شکل سطحی در حوضچه نصب می گردد جهت ایجاد تهویه ای مناسب.

خاک پوششی تولید شده برای پاستوریزاسیون باید 8 تا 10 ساعت در دمای 60 درجه سانتی گراد قرار گیرد. البته این دما به وسیله بخاری که توسط لوله ها به زیر فنس هدایت شده ، ایجاد می گردد.

سپس حوضچه را با نایلون می پوشانیم.

اگر دما بالا رود پوتیتا (یک نوع باکتری) نابود می شود و میسیلیوم های روی سطح خاک قارچ نمی زند. کار دیگر پوتیتا جلوگیری از 10 تا 15 درصد کپک زرد و تحریک پین دهی روی سطح خاک می باشد. دمای بالاتر از 65 درجه ، پوتیتا را از بین می برد.

روش دوم:

استفاده از فرمالین

یک متر مربع به ارتفاع 10 تا 15 سانتی متر از خاک درست شده و روی خاک را با فرمالین 20 درصد روی خاک می ریزیم. (قبل از اضافه کردن خاک را خیس می کنیم).

نماتد دم فنری: خاک را در دمای بالای 25 درجه سانتی گراد، درون استخر ریخته تا نماتد از پوشش خود بیرون بیاید.

نماتد دم فنری باعث پوک شدن قارچ و باعث سیاه و لزج شدن خاک می شود.

فرمالین 5 سانتی متر از خاک را باید خیس کند و دوباره خاک به همان اندازه می ریزیم و این عمل را تکرار می کنیم تا خاک به ارتفاع 1 متر برسد.

دما باید بالای 25 درجه سانتی گراد باشد تا باعث تبخیر فرمالین شود.